دسترسی سریع به بخش های مقاله
به نظر می رسد طرح صیانت از فضای مجازی که در ۱۴ صفحه و در مورخ ۲۶/۴/۱۴۰۰ با تصویب جلسه غیرعلنی مجلس به کمیسیون خاص ارجاع شد تا مشمول اصل ۸۵ قانون اساسی قرار گیرد مبهم و فاقد نظم حقوقی مشخصی است. فضای مجازی فقط جهت سرگرمی و گذراندن اوقات فراغت نیست بلکه بسیاری از افراد از این طریق کسب درآمد میکنند و خرج زندگی خود را در می آورند. فیلتر کردن و از دسترس خارج کردن این شبکه های اجتماعی بدون داشتن برنامه ریزی دقیق و جایگزین ها میتواند باعث آسیب رسیدن به بسیاری از کسب و کارها شود. بسیاری از کشورهای خارجی نیز قوانین مخصوص به خود را اعمال کرده اند اما با جایگزین کردن گزینه های مناسب توانسته اند جای خالی آنها را به خوبی پر کنند. طرح صیانت از فضای مجازی یا دقیق تر بگوییم طرح محدودسازی و مسدودسازی اینترنت همچنان در دستور کار مجلس قرار دارد. در ادامه این مقاله از بعلاوه به بررسی برخی از جزئیات طرح صیانت از فضای مجازی خواهیم پرداخت.
طرح صیانت از فضای مجازی و محدودسازی کسب و کارهای اینترنتی
در حال حاضر بسیاری از کسب و کارها وجود دارند که در فضای مجازی فعالیت میکنند و از این طریق درآمد زایی میکنند و یکی از بهترین روش های افزایش درآمد نیز محسوب میشود. انواع بسیاری از کسب و کارهای مختلف در این فضا مشغول به فعالیت هستند و یکی از نگرانی های جدی آنها از طرح صیانت از فضای مجازی، محدود شدن آنها نسبت به این شبکه ها میباشد زیرا مشخص است در صورتی که شبکه های باکیفیت ارتباطی جهانی مانند اینستاگرام برای عموم مردم مسدود شده و شبکه های اجتماعی ضعیف، بی کیفیت و غیرایمن داخلی جایگزین آنها شوند این کسب و کارها دیگر مخاطبان سابق خود را نخواهند داشت و کسب و کار آنها آسیب خواهد دید.
یکی از موارد مشابه طرح صیانت از فضای مجازی را می توان در دی ۱۳۹۶ مشاهده کرد که که با فیلتر کردن شبکه اجتماعی تلگرام موجب از بین رفتن و افت بسیاری از کسب و کار ها شد و تا روی آوردن آنها به شبکه های دیگر مانند اینستاگرام و دیگر فضا هزینه ها و ضررهای مالی بسیاری را متحمل شدند.
محدودسازی کاربران با طرح صیانت از فضای مجازی
حق آزادی و انتخاب کاربران فضای مجازی برای بهره بردن از محتوا مخصوص به آنها یکی از مشکلاتی است که در طرح صیانت از فضای مجازی برای کاربران به وجود خواهد آمد. در واقع طرح صیانت از فضای مجازی به طور کلی می گوید هر محتوایی که روی شبکه اینترنت جهانی قرار می گیرد چه منبع اصلی آن داخل کشور باشد و چه خارج از کشور باید از یک شورای خاص، مجوز فعالیت بگیرد. مثلا اینستاگرام به عنوان یک محتوا/ بستر یا تلگرام یا هر پیام رسان یا اپلیکیشنی یا سایتهای خارجی باید از یک شورای مخصوص به این فعالیت ها مجوز دریافت کرده باشند.
بدیهی است اینترنت به عنوان یک شبکه جهانی، با قوانین داخلی یک کشور مانند ایران اداره نمی شود و معمولا شبکه های معروف بین المللی تمایلی به دریافت مجوز از یک کشور خاص و یا مراجعه به شورای یک کشور ندارند. در نتیجه به صورت قانونی و طبق این طرح، همه محتویات، شبکه ها، پیام رسانها، اپ ها و حتی سایتهایی مانند گوگل یا خدمات پست الکترونیک وابسته به این سایتها مانند جی میل و نظایر آن به صورت قانونی قابل مسدود شدن و فیلترینگ خواهد بود. لازم به ذکر است به خودی خود این تلقی که هر کسی هر جایی خواست کاری انجام بدهد باید از دولت مجوز بگیرد، باعث محدود شدن برخی از فعالیت ها و همچنین حق انتخاب بسیاری از کاربران اینترنت خواهد شد.
نتیجه گیری
بدیهی است اینترنت یک شبکه جهانی همگانی است که به قوانین خواسته های کشور های دیگر مانند ایران توجهی ندارد و تجربه نشان می دهد شبکه های بین المللی برای گرفتن مجوز تمایلی به مراجعه به شورای داخلی یک کشور ندارند. با وجود این پیچیدگی ها و وصله پینه کردن قوانین فعلی طرح صیانت از فضای مجازی از دو جنبه میتواند قابل نقد باشد. یکی از دیدگاه حقوق بنیادین کاربران اینترنت و کاربران فضای فجازی و دیگری از دیدگاه مسایل فنی برقراری پدیده ای به نام اینترنت ملی که این مورد را میتوان در مقاله ایی جدا در مورد آن صحبت کرد و احیانا کارشناسان فنی باید درباره آن اظهارنظر کنند که آیا طرح اینترنت ملی هم مانند واکسن ملی یا خودروی ملی نیازها را به خوبی برطرف خواهد کرد یا تنها از آن دسته پروژه هایی است که برای چند نفر سودمند است و هیچ تاثیری برای جامعه نخواهد داشت.