دسترسی سریع به بخش های مقاله
شروع فعالیت‌های تولیدی و سرمایه‌گذاری همیشه با مطالعه و برنامه‌ریزی علمی همراه است. در دنیای امروز بقای سازمان‌های اقتصادی در بازارها وابسته به برنامه‌ریزی دقیق برای تعیین هدف، اطلاع‌رسانی به مشتریان، ایجاد شبکه و در یک کلام مدیریت مناسب بازار است.
برنامه بازاریابی یکی از بخش‌های مهم کسب‌و‌کار و کلید موفقیت شما به حساب می‌آید که یک برنامه چنانچه درست پیاده شود باید شامل درکی درست از وضعیت موجود شرکت، تحقیق بازار، موقعیت کنونی شما، مشتریان هدف، رقبا، قیمت فروش و تبلیغات کسب‌و‌کار شما باشد.
• اهداف ما فقط از طریق برنامه قابل دستیابی است، که ما باید به آن ایمان کامل داشته باشیم، و باید به طور منظم بر اساس آن عمل کنیم. هیچ مسیر دیگری برای موفقیت وجود ندارد. Pablo Picasso
ابتدا موقعیت خود را بسنجید….
قبل از اینکه برای بهبود عملکرد خود برنامه ریزی کنید، باید به این فکر کنید که در حال حاضر نحوه عملکردتان چگونه است؟ اطلاعات بیشتری را در مورد وضعیت فعلی خود مخصوصا بررسی هزینه‌ها و مخاطبان هدفی که محصولات شما در بین آنان محبوبیت دارد، جمع آوری کنید.اگر در فکر به روز کردن برنامه قدیمی خود هستید، یک گزارش درمورد اجزای برنامه بازاریابی قبلی خود که هنوز در دسترس دارید، تهیه کنید. هر گونه نقص و کاستی مانند عدم دسترسی درست به یک بازار هدف خاص را مورد نظر قرار دهید و با وضعیت بازار هدف متابقت دهید تا کاستی‌های آن نمایش داده شود.
برای گام برداشتن در مسیری درست، باید گام‌های درست برداریم و این نیازمند دقت و دانش است. اما این مطلب همین جا ختم نمی‌شود و تازه اول راه هستیم. برای داشتن ک برنامه بازاریابی، ابتدا باید با یک‌سری از مفاهیم کلیدی آشنا شویم:
فروش (Selling) چیست؟
فروش مجموعه فعالیت‌هایی به حساب می‌آید که یک فرد در جهت تبدیل مخاطب به مشتری انجام می‌دهد. این تبادل می‌تواند کالا و محصول فیزیکی باشد یا نوعی خدمت که خریدار از طریق فروشنده آن را انتخاب کرده و استفاده می‌کند.
به عبارتی فروش مفهومی روشن است که ترغیب مشتری به خرید محصول را به دنبال دارد و گاها موجب سفارش‌های روزانه می‌گردد.
بازاریابی (Marketing) چیست؟
بازاریابی در لغت به معنای فراهم کردن کالاها یا خدمات برای برآورده کردن نیازهای مصرف‌کنندگان است. به بیان دیگر فرآیندی است که بین توانایی‌های شرکت و نیازهای مشتریان تعادل ایجاد می‌کند و دربرگیرنده فرآیند سودآوری برای کسب‌و‌کار شما است.
برنامه بازاریابی
برنامه بازاریابی یک برنامه جامع و متشکل از اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌باشد که به نحوه استفاده و اجرای استراتژي‌های بازاریابی کمک می‌کند. همچنین این برنامه شرکت را در جهت تحقق اهداف موردنظر هدایت می‌کند.
یک برنامه بازاریابی باید برای بهینه‌سازی بودجه بازاریابی شما طراحی شود. اگر شما مدیرمالی باشید یا یک مدیر بازاریابی، وظیفه شما در توسعه طرح بازاریابی این است که برنامه‌ای بنویسید که بازده سرمایه گذاری را به همراه داشته باشد. در واقع یک استراتژی کاربردی و مورد استفاده جهت بازاریابی شرکت به حساب می‌آید. می‌توان گفت دستیابی به اهداف بازاریابی به این برنامه بستگی دارد.
مقاله مرتبط: شناخت تفاوت استراتژی بازاریابی و برنامه بازاریابی
مراحل آماده سازی برنامه بازاریابی
1. اهداف شرکت را تعیین کنید:
تعیین اهداف سازمانی به‌وسیله مدیریت ارشد انجام می‌شود و ممکن است مربوط به شما نباشد. با این حال، شما باید از اهداف سازمانی شرکت خود اطلاع داشته باشید تا برنامه نهایی و تصمیمی که می‌گیرید در راستای تحقق آن باشد.
2. تحقیق بازاریابی درونی را انجام دهید. (بررسی شرایط داخلی)
از آنجایی که شرکت‌ها در محیط بازاریابی ایجاد می‌شوند و شروع به کار می‌کنند، اولین گام در تدوین و ایجاد برنامه بازاریابی، تحقیق در آن محیط می‌باشد. به این معنا که شما ابتدا موانع و عوامل رشد داخل شرکت را بررسی کرده و نسبت به رفع موانع و حفظ عوامل رشد اقدام می‌کنید.
بازاریابی درونی هدفمند است و مشتریان علاقه‌مند به محصول را جذب می‌کند. با بازاریابی درونی، شما مشتری را زمانی مورد هدف قرار می‌دهید که برای خرید آماده است. با گسترش روزافزون صنایع خدمات، موضوع بازاریابی خدمات و بررسی کیفیت آن به مسئله مهمی برای سازمان ها تبدیل شده است.
تحقیق ابتدا در خود محیط صورت می‌گیرد و سپس اطلاعات جمع‌آوری شده در محیط بازاریابی محصولات تحلیل می‌شود.
3. تحقیق بازاریابی بیرونی را انجام دهید: (بررسی شرایط خارجی)
به طور کلی فرایندی که مربوط به جمع آوری، تفسیر و تجزیه و تحلیل اطلاعات باشد تحقیقات بازاریابی تلقی می‌شود. برای بیان تحقیق بازاریابی در زمینه
4. تحلیل SWOT را انجام دهید.
وقتی تمام اطلاعات و نظرهای کارشناسی از طریق تحقیقات بازاریابی انجام و گردآوری شد، باید به شیوه‌ای تجزیه و تحلیل و ارائه شوند که به گرفتن بهترین تصمیمات کمک کنند. این کار را می‌توان از طریق انتخاب اطلاعات کلیدی و تجزیه و تحلیل SWOT انجام داد که در ادامه آن را بررسی خواهیم کرد که این روش شامل بررسی چند بخش از جمله آنالیز نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها است.
5. فرضیه سازی کنید.
برنامه بازاریابی مجموعه‌ای از فرضیه‌های روشنی است که به عوامل خارجی و رقابتی مربوط می‌شود. در هر صورت فرضیه و پیش‌بینی هر دو یک نوع حدس هستند ولی می‌توانند شما را در پیشبرد مسیر راهنمایی کنند.
6. اهداف بازاریابی را تعیین و نتایج قابل انتظار را برآورد کنید.
گام بعدی که بعد از فرضیه برداشته می‌شود و کلید تمامی فرایند بازاریابی به‌شمار می‌آید؛ تعیین اهداف بازاریابی. این همان چیزی است که شما قصد دارید به آن دست یابید یعنی اهداف اصلی و بنیادین برنامه که بر اساس حقایق موجود طراحی می‌شوند.
7. استراتژی‌های بازاریابی و برنامه‌های اقدام را ایجاد کنید.
این مرحله شامل روش‌هایی می‌شود که شما را قادر می‌سازد به اهداف بازاری‌تان برسید. به محصولات، قیمت‌گذاری، تبلیغ/ ترویج و توزیع منتهی می‌شود. توزیع نیز شامل کانال‌های بازاریابی، توزیع فیزیکی و یا خدمت به مشتری است که اصل مهمی در برنامه بازاریابی تلقی می‌شود.
این مهم است که اهداف شما باید قابل تعریف و قابل دستیابی باشند و مهم تر از آن باید بر حسب ارزش‌ها و یا سهم بازار تعیین شوند.
8. برنامه‌ها را تعریف کنید.
تعریف برنامه‌ها به آن معناست که مشخص کنیم چه کسی، چه چیز را، چه وقت، کجا و چگونه انجام دهد.
9. بودجه را تعیین کنید.
شما می‌توانید اهداف و استراتژی‌های مختلفی را ارائه دهید اما باید مقرون به‌صرفه باشند. تعیین بودجه انواع مختلفی دارد که بودجه ثابت، نقدی، انعطاف‌پذیر، هزینه‌های سرمایه‌ای و عملیاتی از جمله مهم‌ترین آن‌ها محسوب می‌شود.
10. برنامه را بنویسید.
وقتی تمام این مراحل انجام شد، در موقعیتی هستید که برنامه مکتوب را آماده کنید. البته برنامه مکتوب فقط باید شامل اطلاعات کلیدی باشد که لازم است در ادامه تفهیم شوند.
11. برنامه را تفهیم کنید.
در نظر داشته باشید، اگر برنامه برای کسانی که آن را اجرا خواهند کرد به‌درستی تفهیم نشود، با شکست مواجه خواهید شد.
12. برنامه را بازبینی و به‌روز کنید.
شرایط و موقعیت‌ها تغییر خواهند کرد و برنامه باید به‌طور منظم با در نظر گرفتن موقعیت‌های متغیر، بازنگری شود.
یک برنامه بازاریابی خوب باید شامل چه مواردی باشد؟
یک برنامه بازاریابی مفید یک نقشه راه واضح برای تیم بازاریابی شما ایجاد می‌کند. این یعنی بهترین برنامه بازاریابی برای کسب‌و‌کار شما با توجه به نیازهای تیم و کسب و کار. در اکثر برنامه‌های بازاریابی بخش هایی وجود دارند که چند مورد از موارد زیر را شامل می‌شوند و دانستن آنان برای فردی که قصد نوشتن یک برنامه بازاریابی را دارد مهم است:
- تجزیه و تحلیل واضح بازار هدف
- توضیح محصول یا خدمات
- تحلیل رقابتی
- جزئیات بازاریابی استراتژیک
- اهداف قابل اندازه‌گیری با زمان‌بندی مشخص
تجزیه و تحلیل SWOT
SWOT به اختصار معرف نقاط قوت و ضعف است چون آن‌ها با فرصت‌ها و تهدیدهای ما در بازار مرتبط هستند.
نقاط قوت و ضعف به شرکت و محصولاتش برمی‌گردد درحالی که فرصت‌ها و تهدیدها معمولا عوامل خارجی محسوب می‌شوند. تحلیل SWOT به درک و تحلیل نقاط قوت می‌پردازد که باعث می‌شود شما جهت رشد از آن‌ها بهره بگیرید همچنین نقاط ضعف و تهدید علیه کسب‌و‌کار شما را، شناسایی کرده و بر غلبه کردن آن‌ها به شما کمک می‌کند.
فرصت‌ها را به چنگ آورید و تهدیدها را دفع کنید. این یکی از مهم‌ترین بخش‌های فرآیند برنامه‌ریزی است. تجزیه و تحلیل SWOT سوال‌هایی می‌پرسد که شما را قادر می‌سازد تا تصمیم بگیرید که آیا شرکت واقعا توانایی اتمام برنامه بازاریابی شما را دارد، و محدودیت‌هایش چه خواهد بود.
تعداد SWOT های جداگانه به دامنه برنامه شما بستگی دارد. ابتدا یک تحلیل را روی شرکت خود و سازمان مربوط به آن انجام دهید. سپس این کار را برای رقبای اصلی، محصولات خود، نواحی جغرافیایی و بخش‌های مختلف بازار که برنامه را پوشش می‌دهند، انجام دهید تا نتیجه را مشاهده کنید.
کلام آخر
داشتن یک برنامه بازاریابی خوب به شما برای رسیدن به جایگاه مناسب و فروش بالا کمک می‌کند. به بیان دیگر به فعالیت‌های بازاریابی سالانه شما جهت می‌دهد در صورتی که فراموش نکنید برنامه خود را به روز نگه دارید.
منابع | کتاب چگونه برنامه بازاریابی بنویسیم نوشته جان‌وست‌وود
سلام کاش یک نمونه برنامه بازاریابی هم ارائه میدادین من درست متوجه نشدم چطور برنامه بنویسم
با سلام و درود به منابع لینک شده مراجعه فرمایید.
سلام ممنون از شما . از کجا باید بفهمیم چه نوع بازاریابی برای کسب و کارمون موثره؟
سلام وقت بخیر
باید پلن بازاریابی خود را داشته باشید، همچنین می توانید با مشاورین ما از طریق ایمیل در ارتباط باشید.
سلام مطلب خوبی بود ممنون
سلام و درود ممنون از شما